Asya-Pasifik Raporu (31 Mart-6 Nisan 2025)

Geçtiğimiz hafta (31 Mart - 6 Nisan 2025) Çin-Tayvan merkezli olmak üzere Asya-Pasifik bölgesinde yaşanan önemli gelişmeleri derledik.

Çin'in Tayvan Çevresindeki Askeri Tatbikatları

Çin, 1 Nisan'da Tayvan çevresinde kapsamlı askeri tatbikatlar başlattı. Bu tatbikatlar, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth'in Asya ziyaretinin ardından gerçekleşti ve Tayvan Devlet Başkanı Lai Ching-te'ye yönelik bir uyarı niteliği taşıyordu. Tatbikatlar sırasında Çin, gemi, uçak ve topçu birliklerini konuşlandırdı. ​

Tayvan Savunma Bakanlığı, tatbikatların son gününde (3 Nisan) Çin'in askeri faaliyetlerinde belirgin bir artış gözlemledi. Son 24 saatte 59 Çin savaş uçağı ve 23 savaş gemisi tespit edildi; bunlardan 18'i Tayvan Boğazı'nın orta hattını geçti. ​

Tayvan'ın ABD ile Ticaret İlişkileri

Tayvan Devlet Başkanı Lai Ching-te, 6 Nisan'da ABD ile gümrüksüz ticaret müzakereleri başlatma teklifinde bulundu. Bu girişim, ABD Başkanı Donald Trump'ın Tayvan ürünlerine (yarı iletkenler hariç) %32'lik gümrük vergisi uygulamasının ardından geldi. Lai, Tayvan'ın misilleme yapmayacağını, bunun yerine ABD'ye daha fazla yatırım yapmayı ve mevcut ticaret engellerini kaldırmayı hedeflediğini belirtti. Özellikle TSMC'nin ABD'deki 100 milyar dolarlık genişleme planı ve diğer sektörlerdeki potansiyel yatırımlar vurgulandı. ​

Küresel Ticaret Gerilimleri

ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, tüm ithalatlara %10'luk bir temel gümrük vergisi ve bazı ülkelere (Kamboçya, Vietnam, Çin) %49'a varan daha yüksek vergiler uyguladı. Avrupa Birliği %20'lik bir tarife ile karşılaştı ve misilleme yapma tehdidinde bulundu. Bu gelişmeler, küresel piyasalarda yaklaşık 5 trilyon dolarlık bir değer kaybına neden oldu ve 50'den fazla ülke ABD ile ticaret müzakereleri talep etti. ​

Güney Çin Denizi'nde Petrol Keşfi

Çin Ulusal Açık Deniz Petrol Şirketi (CNOOC), Güney Çin Denizi'nin doğusunda, Shenzhen'e 170 km mesafede bulunan Huizhou 19-6 petrol sahasını keşfetti. Kanıtlanmış rezervlerin 100 milyon tonu aştığı belirtiliyor. Bu, Çin'in derin denizlerdeki ilk büyük ölçekli klastik petrol sahası keşfi olarak kaydedildi.

Asya Borsalarındaki Düşüşler

ABD'nin gümrük tarifeleri ve resesyon endişeleri nedeniyle Japonya'nın Nikkei ve Güney Kore'nin KOSPI endeksleri %5 ile %10 arasında değer kaybetti. Bu durum, yatırımcıların ABD Merkez Bankası'ndan faiz indirimleri beklentisini artırdı.

GITEX Asia 2025 Hazırlıkları

Singapur'da 23-25 Nisan 2025 tarihleri arasında düzenlenecek olan GITEX Asia teknoloji fuarı için hazırlıklar devam ediyor. Etkinlik, yapay zeka, 5G, akıllı şehirler ve siber güvenlik gibi konulara odaklanacak.

Türkiye-Endonezya Savunma İşbirliği

Türkiye ve Endonezya, insansız hava araçlarının ortak üretimi için önemli bir anlaşma imzaladı. Bu işbirliği, Endonezya'nın askeri modernizasyon çabalarını desteklemeyi amaçlıyor.

Belçika Kraliyet Ailesi'nin Vietnam Ziyareti

Belçika Kralı Philippe ve Kraliçe Mathilde, diplomatik ilişkilerin 1973'te kurulmasından bu yana ilk kez Vietnam'a beş günlük bir devlet ziyareti gerçekleştirdi.